Richtlijnontwikkeling binnen de NVDV
Binnen de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) werken dermatologen, andere medische specialisten, paramedici en patiëntvertegenwoordigers samen aan het ontwikkelen en actualiseren van richtlijnen. Zij worden hierin procesmatig en methodologisch ondersteund door arts-onderzoekers van de NVDV. De richtlijnen zijn bedoeld om de kwaliteit van zorg te verbeteren en ondersteunen zorgverleners bij het maken van keuzes in de dagelijkse praktijk.
Wat is een richtlijn?
Een richtlijn is een document met aanbevelingen voor de beste zorg op basis van:
- Wetenschappelijk onderzoek
- Ervaringen van zorgverleners en patiënten
- Afwegingen van voor- en nadelen van verschillende behandelopties
Richtlijnen zijn onderdeel van de professionele standaard. Ze geven richting, maar bieden ook ruimte om af te wijken als de situatie van de patiënt daarom vraagt. Bijvoorbeeld op basis van ziekenhuisbeleid of patiëntvoorkeuren.
Multidisciplinaire richtlijnen
Veel richtlijnen worden ontwikkeld samen met andere specialismen . Iedereen die de zorg aanbiedt heeft zo ook zeggenschap over de kwaliteit. Hetzelfde geldt van zorggebruikers.
Werkwijze: Richtlijnen 3.0 en modulair onderhoud
De richtlijnen worden ontwikkeld volgens het adviesrapport Richtlijnen 3.0. Naast complete richtlijnen werkt de NVDV ook aan kleinere onderdelen, zogenaamde richtlijnmodules. Enkele richtlijnen worden jaarlijks onderhouden, via een aanpak in clusters. Een stuurgroep bepaald jaarlijks welke modules moeten worden herzien. Meer over deze werkwijze vind je op de richtlijnendatabase.
GRADE-methodiek
Voor het beoordelen van wetenschappelijk bewijs gebruikt de NVDV de GRADE-methodiek. Deze wordt ook internationaal gebruikt, bijvoorbeeld in Cochrane-reviews en WHO richtlijnen. GRADE helpt om:
- De kwaliteit van bewijs te beoordelen
- De sterkte van aanbevelingen te onderbouwen
Stappen in het ontwikkelproces
1. Uitkomstmaten bepalen
- Maximaal 8 per vraag
- Onderverdeeld in cruciale en belangrijke uitkomstmaten
2. Systematisch literatuuronderzoek
- Opstellen van een PICO-vraag.
- Zoeken en samenvatten van relevante literatuur op basis van de PICO volgens een systematische en transparante methodiek.
- Data-analyse en zo mogelijk data uit verschillende studies ‘poolen’ in een meta-analyse .
3. Beoordeling van bewijs (GRADE)
- Kwaliteit van bewijs beoordelen per uitkomstmaat;
- 5 factoren die bewijs kunnen verlagen: studiebeperkingen, inconsistentie, indirectheid, imprecisie, publicatiebias
- 3 factoren die bewijs kunnen verhogen: groot effect, dosis-respons, plausibele confounding
- Bewijsniveaus: Hoog, Redelijk, Laag, Zeer laag
4. Van bewijs naar aanbeveling
- Afweging van o.a. baten/risico’s, voorkeuren van patiënten, kosten, uitvoerbaarheid gelijkheid en duurzaamheid
5. Formuleren van aanbevelingen
- Sterk: meeste patiënten zouden dit volgen.
- Conditioneel: afhankelijk van situatie of voorkeur.
6. Commentaar- en autorisatiefase
- Conceptversie gaat naar betrokken partijen voor commentaar.
- Na verwerking volgt goedkeuring en publicatie op de richtlijnendatabase.
Een geautoriseerde richtlijn geldt als de professionele standaard.
Alle richtlijnen die relevant zijn voor de dermatologie en de venereologie zijn beschikbaar via de richtlijnendatabase.